تحول‏آفرینی در تجربه امام موسی صدر و علامه فضل‎ا...

اگر جنبش و تحول‎آفرینی را از ویژگی‏های روحیه انقلابی بدانیم و انقلاب را به معنای دگرگونی برای پی‏افکندن نظمی نو بدانیم، بی‏تردید امام موسی صدر و علامه فضل‏ا... از چهره‏های شاخص حوزه بوده‏اند که نماد انقلابی‏گری به شمار می‏آیند؛ چراکه تلاشی انقلابی را برای واردکردن شیعیان به جهان رقم زده‏اند. این دو عالم دینی، دین را به پیشران حرکتی تبدیل کردند که در دو جنبش انقلابی امل و حزب‏ا... به بار نشست. همان‏گونه‏که امام صدر انقلابی اجتماعی را در درون طایفه شیعه رقم زد و در تأسیس جنبش امل نقشی یگانه داشت، فضل‏ا... هم با به‏راه‏انداختن جریانی سیاسی در تأسیس جنبش حزب‏ا... نقش بسیار مهمی داشت. صدر با تأسیس جنبش امل و مجلس اعلای شیعه لبنان، شیعه را در کنار اهل سنت به یکی از مؤلفه‏های اصلی جامعه لبنان تبدیل کرد و فضل‏ا... با زمینه‏آفرینی فکری برای جنبش انقلابی حزب‏ا... کوشید کیان شیعه را از مرحله انقلاب اجتماعی به انقلاب سیاسی منتقل کند. آنچه این مرحله گذار را تسریع کرد، بلکه به‏گونه‏ای آن را پدید آورد، انقلاب اسلامی ایران بود که فضل‏ا... از آن به «زُلزِلَتِ الاَرضُ زُلزالَهَا» یاد می‏کند.